Muqdisho (Raxanreeb online) – Tilaabo laga yaabo in ay sii cakirto doorashada Soomaaliya ayaa madaxweynaha Jubbaland Axmed Madoobe waxa uu ku dhawaaqay in doorasho deg deg ah ay ka dhaceyso magaalada Kismaayo ee xarunta gobolka Jubbada Hoose.

Go’aankan ayaa imaanaya, kadib markii Axmed Madoobe uu si lama filaan ah uga baxay shirka Golaha wadatashiga Qaran ee ka socda magaalada Muqdisho, kaasoo muujinaya xiisadda siyaasadeed ee kala dhexeysa dowladda dhexe.

Soo jeedinta doorashada degdega ah ayaa loo arkaa inay caqabad toos ah ku tahay qorshaha dowladda dhexe ee ah hirgelinta nidaamka mideysan ee hal qof iyo hal cod sanadka 2026-ka, kaas oo la doonayo in lagu habeeyo hannaanka doorashada Soomaaliya ee guud ahaan gobollada dalka. Hindisaha Madoobe ayaa loo arkaa inuu yahay isku day uu ku doonayo inuu ku ilaaliyo maamulka deegaanka ee hannaanka doorashada Jubbaland, taasoo keeni karta inuu wiiqo isbedellada ballaaran ee dowladda federaalka ay ku sameyneyso doorashada.

Dadka odorasa siyaasadda ayaa sheegaya in go’aanka Axmed Madoobe uu sii murjin karo khilaafka u dhaxeeya Jubbaland iyo maamulka Federaalka ee uu hoggaamiyo Madaxweyne Xasan Sheekh Maxamuud. Dowladda dhexe ayaa dadaal ugu jirtay sidii dalka oo dhan looga hirgelin lahaa hannaanka doorasho oo dalka oo dhan ka hirgasha, kaasoo lagu beddeli karo nidaamka doorashada dadban ee hadda jira, laguna saleeyo hab dimoqraadi ah oo hal cod iyo hal cod ah.

Axmed Madoobe ayaa si lama filaan ah uga baxay shirka NCC, kaasoo la doonayay in lagu kobciyo wada-hadal iyo wax ka bedelka doorashada, waxaana walaac laga muujiyay xasiloonida jawiga siyaasadda Soomaaliya. Dhaleeceyntu waxay ku doodayaan in ficillada noocaas ah ee hal dhinac ah ay horseedi karaan kala daadsanaan dowladnimo iyo inay dhalin karaan qalalaase, marka loo eego taariikhda Soomaaliya ee halgannada ismaamulka gobollada iyo saameynta ay ku leeyihiin kuwa aan dowliga ahayn sida Al-Shabaab.
Dowladda Federaalka weli si rasmi ah ugama jawaabin ku dhawaaqista Axmed Madoobe, balse ilo xog ogaal ah ayaa tilmaamaya in arrintani ay horseedi karto dadaallo diblumaasiyadeed oo lagu xalinayo khilaafka ama laga yaabo in uu sii xoogeysto iska hor imaad rasmi ah oo ku saabsan madax-bannaanida hannaanka doorasho ee hannaanka federaalka ee Soomaaliya.

Iyadoo Soomaaliya ay wali ku sii socoto wadadii ay ku gaari lahayd dowlad loo dhan yahay, ayaa ficilada madaxda maamul goboleedyada sida Madoobe waxa ay muujinayaan caqabadaha hortaagan in la helo doorasho qaran oo mideysan. Beesha caalamka, gaar ahaan kuwa ku lugta leh dadaallada xasilinta Soomaaliya, ayaa si dhow isha ugu hayn doona sida dhaq-dhaqaaqan siyaasadeed ee ugu dambeeyay uu u saameeyay geeddi-socodka nabadda jilicsan ee dalka iyo dagaalka ballaaran ee lagula jiro xagjirnimada.