Qaahir (Raxanreeb online) – Masar ayaa heshiis la gashay Shiinaha si ay u hesho diyaaradaha casriga ah ee J-10C, taasoo ah tillaabo weyn oo lagu casriyeynayo ciidamadeeda iyadoo ay weli taagan tahay xiisadda kala dhaxeysa Itoobiya ee ku saabsan biyo xireenka Grand Ethiopian Renaissance Dam (GERD). Heshiiskan oo la saxiixay 19-kii Agoosto, ayaa Masar ka dhigaya dalka labaad ee ka howlgala dagaalyahannadan Shiinuhu dhisay, marka laga reebo Pakistan.

Iibka ayaa ku soo beegmaya iyadoo Masar ay doonayso inay beddesho diyaaradaheeda duqoobay ee F-16 Fighting Falcons ee uu Maraykanku sameeyay, kuwaas oo shaqaynayey tan iyo dagaalkii qaboobaa. Ku dhawaad ​​200 ee F-16 ee ciidamada cirka Masar ayaa muddo dheer loo tixgaliyay inay duugoobeen, awoodo dagaal oo xadidan iyadoo ay sabab u tahay xannibaadaha cusboonaysiinta horumarsan iyo hubka ay soo rogtay dowladda Mareykanka. Xayiraadahan, oo ku xidhan tixgalin siyaasadeed, ayaa ka tagay Masar oo raadinaysa alaab-qeybiye kale iyada oo doonaysa in ay xoojiso awoodeeda hawada.

Go’aanka Masar ay kula shuraakowday Shiinaha ayaa ka tarjumaysa isbeddel ballaaran oo gobolka ah, iyadoo waddamada sida Sacuudi Carabiya iyo Imaaraadka Carabta ay si isa soo taraysa ugu jeesteen Shiinaha si ay u helaan qalab milatari, oo ay ku jiraan diyaaradaha aan duuliyaha lahayn, gantaalaha, iyo hababka difaaca ee ka hortagga drones-ka. Tignoolajiyada Shiinaha iyada oo waddammada gobolku ay doonayaan in ay wax ka beddelaan iibkooda difaaca oo ay yareeyaan ku tiirsanaanta alaab-qeybiyeyaasha reer galbeedka. Xaaladda Masar, xayiraadaha Mareykanka ee tignoolajiyada horumarsan, sida nidaamyada radar-ka iyo awoodaha gantaalaha, ayaa hoos u dhigay dadaallada lagu casriyeynayo duullaankiisa F-16. Caqabadahaas waxaa u sii dheeraa hakinta kaalmada militariga Mareykanka ka dib markii 2013-kii xilka laga tuuray Madaxweyne Maxamed Mursi.
Diyaaradaha dagaalka Shiinaha ee J-10C ayaa Masar siinaya qalab casri ah oo door badan leh oo ay ku rakiban yihiin gantaalada hawada ilaa hawada iyo hawada ilaa dhulka, waxaana ka mid ah PL-10 iyo PL-15, kuwaas oo ka sareeya kuwa Maraykanka AIM-9X iyo AIM. -120D sida ay qabaan falanqeeyayaasha militariga badan.

Falanqeeyayaasha ayaa sheegaya in go’aanka Masar ee ah helitaanka tignoolajiyada militariga Shiinaha ay dib u habeyn ku sameyn karto dheelitirka awoodeed ee gobolka, gaar ahaan iyadoo xiisadda Itoobiya ay ka taagan tahay GERD. Biyo-xireenkan oo ay Itoobiya u aragto mid muhiim u ah baahida tamarta, ayay Masar u aragtaa inuu khatar ku yahay marinka webiga Nile oo ah isha koowaad ee biyaha. Khubarada qaar ayaa soo jeediyay in awooda hawada ee Masar ee la xoojiyey loo isticmaali karo in lagu maareeyo awooda militari ee Geeska Afrika hadii dadaalada diblumaasiyadeed ay fashilmaan. Khubarada qaar ayaa saadaaliyay in Masar ay adeegsan karto saldhigyo ciidan oo ay ku leedahay Soomaaliya, si ay uga soo qaadaan weeraro dhanka cirka ah, haddii xiisadda kala dhaxeysa Itoobiya ay sii xumaato.

Saamaynta sii kordheysa ee Shiinaha ee Afrika iyo Bariga Dhexe ayaa sidoo kale ah qodobka ugu muhiimsan ee heshiiska. Isagoo Masar siinaya dagaalyahannada J-10C, Shiinuhu wuxuu xoojiyaa cagtiisa gobolka, isagoo siinaya qalab milatari oo horumarsan oo leh xadhigo siyaasadeed oo ka yar kuwa reer galbeedka ah. Heshiiska ayaa la filayaa inuu horseedo iskaashi milateri oo dhex mara labada dal, taasoo u gogol xaaraysa in mustaqbalka la iibiyo hub.
Talaabada Masar ee dhanka tignoolajiyada milatariga Shiinaha waa qayb ka mid ah istaraatiijiyad ballaadhan oo lagu kala duwanaanayo soo iibinteeda difaaca iyada oo ka jawaabaysa dhibaatooyinka muddada dheer ay ku haysato alaab-qeybiyeyaasha reer galbeedka. Sannadihii u dambeeyay, Qaahira waxay la kulantay caqabado alaab-qeybiyeyaasha Mareykanka ah iyo Faransiiska, oo ka warwareegay inay Masar siiso hubka ugu casrisan, oo ay ku jiraan gantaalaha hawada-ilaa-irta ee Meteor, oo loogu talagalay dagaalyahanadeeda Rafale. Si la mid ah Maraykanka, Faransiisku waxa uu ka taxadaray in uu Masar siiyo tignoolajiyada milatari ee ugu dambaysay, isaga oo si muuqata uga walaacsan sida loogu isticmaali karo colaadaha gobolka ee kacsan.

Jets-ka J-10C waxaa loo tixgaliyaa in ay wax weyn ka tari doonaan ciidamada cirka ee Masar, iyaga oo siinaya awood ka saraysa F-16 iyo Rafale maraakiibta hadda. J-10C oo lagu qalabeeyay habab horumarsan iyo gantaalada hawada-ilaa-hawo ee casriga ah, J-10C waxa ay Masar siinaysaa faa’iido teknoloji oo wax ka beddeli karta dhaqdhaqaaqyada isku dhacyada mustaqbalka ee gobolka.