Moscow (Raxareeb) — Madaxweyne Vladimir Putin ayaa iska horimaadka reer galbeedka ee ku saabsan dagaalka Ukraine ku tilmaamay dagaal jiritaan ah oo loogu jiro badbaadada Ruushka iyo dadka Ruushka – wuxuuna sheegay in lagu qasbay inuu tixgeliyo awoodda nukliyeerka ee NATO.

Sannad laga soo bilaabo markii uu amray duullaankii Ukraine, Putin waxa uu si isa soo taraysa u soo bandhigayaa dagaalka in uu yahay waqti ka dhigis ama jebin ah taariikhda Ruushka – isaga oo sheegay in uu rumaysan yahay in mustaqbalka Ruushka iyo dadkiisu uu khatar ku jiro.

“Waxay leeyihiin hal ujeedo: inay kala diraan Midowgii Soofiyeeti ee hore iyo qaybteeda aasaasiga ah – Federaalka Ruushka,” Putin ayaa u sheegay telefishinka dawladda ee Rossiya 1 wareysi la duubay Arbacadii laakiin la sii daayay Axaddii.

NATO iyo reer galbeedka ayaa meesha ka saaray sheekadaas, iyagoo sheegay in ujeedadoodu tahay inay ka caawiyaan Ukraine inay iska difaacdo weerar aan loo baahnayn.

Putin waxa uu sheegay in reer galbeedku ay doonayaan in ay kala qaybiyaan Ruushka, kadibna ay gacanta ku dhigaan dalka ugu wayn ee wax soo saarka ceeriinka ah, tallaabadaas oo uu sheegay in ay horseedi karto burbur ku yimaadda dad badan oo Ruush ah oo ay ku jiraan qowmiyadda Ruushka u badan.

“Xitaa ma ogi in qowmiyad noocan oo kale ah sida dadka Ruushka ay u noolaan karaan qaabka ay maanta u jiraan,” ayuu yiri Putin. Waxa uu sheegay in qorshaha reer galbeedka la dhigay warqad, inkastoo uusan cadeyn halka uu ku dambeeyo.

Mareykanka ayaa diiday inuu doonayo inuu burburiyo Ruushka, halka madaxweyne Joe Biden uu ka digay in isku dhac dhexmara Ruushka iyo NATO uu dhalin karo dagaalka seddexaad ee adduunka, inkastoo uu sidoo kale sheegay in Putin uusan sii ahaan doonin xukunka.

Putin waxa uu sheegay in tobanaan balaayiin doollar ee Maraykanka iyo Yurub ka caawinayeen Ukraine ay muujinayso in Ruushku uu hadda wajahayo NATO lafteeda – riyooyinkii dagaalkii qaboobaa ee labada hoggaamiye ee Soofiyeedka iyo reer Galbeedka.

Ukraine waxay sheegtay inaysan nasan doonin ilaa askari kasta oo Ruush ah laga saaro Ukraine, oo uu ku jiro Crimea oo Ruushku la wareegay 2014-kii.

ruushka
Qaabka jira ee Putin ee dagaalka ayaa u ogolaanaya 70-jirka Kremlin-ka ah inuu dadka Ruushka ku xidho isku dhac aad u qoto dheer halka ay sidoo kale u oggolaanayso xorriyad weyn noocyada hubka uu maalin isticmaali karo.

Caqiidada rasmiga ah ee nukliyeerka ee Ruushka ayaa u oggolaanaysa isticmaalka hubka nukliyeerka haddii iyaga – ama noocyada kale ee hubka wax gumaada – loo isticmaalo ka soo horjeeda, ama haddii hubka caadiga ah loo isticmaalo, taas oo khatar gelinaysa “jiritaanka dawladda.”

Putin waxa uu ka dhawaajiyay inuu diyaar u yahay inuu jeexjeexo qaab dhismeedka xakamaynta hubka nukliyeerka – oo ay ku jirto joojinta quwadaha waaweyn ee tijaabinta nukliyeerka – haddii aysan reer galbeedku ka laaban Ukraine.

Talaadadii, waxa uu isku dayay in uu hoosta ka xariiqo go’aanka Ruushka ee Ukraine isaga oo laalay heshiis taariikhi ah oo lagu xakameynayo hubka nukliyeerka, isaga oo ku dhawaaqay nidaamyo cusub oo istaraatiijiyadeed oo la geliyay waajibaad dagaal iyo digniin ah in Moscow ay dib u bilaabi karto tijaabinta nukliyeerka.

Putin waxa uu sheegay in Ruushku uu dib u bilaabi doono wada xaajoodka marka sidoo kale la tixgeliyo hubka nukliyeerka ee Faransiiska iyo Ingiriiska.

Ruushka oo dhaxlay hubkii Nukliyeerka ee Midowgii Soofiyeeti, ayaa leh kaydka ugu weyn ee madaxyada Nukliyeerka. Waxa ay leedahay madaxyo badan oo ay Maraykanka, Faransiiska iyo Britain isugu geeyeen, sida uu qabo Ururka Saynisyahannada Maraykanka.

“Xaaladaha maanta jira, markii dhammaan dalalka hormuudka ka ah NATO ay ku dhawaaqeen hadafkooda ugu weyn ee ah inay nagu hayaan guuldarro istiraatijiyadeed, si ay dadkeenu u dhibaateeyaan sida ay yiraahdaan, sidee ayaan uga indho-tiraa karnaa awooddooda nukliyeerka xaaladahan?” Putin ayaa yiri.

Putin ayaa sheegay in natiijadii ugu weyneyd ee sanadkii tagay ay tahay midnimada dadka Ruushka.